Các giao dịch bất động sản với tình trạng tránh thuế nhạy cảm rất phổ biến. Các chuyên gia bất động sản tại Tp.HCM ước tính, theo báo cáo, khoảng 25% giao dịch bất động sản hiện nay phù hợp với giá trị thực của bất động sản, 75% còn lại là giá giao dịch dưới mức thị trường. Thường thấp hơn nhiều so với giá thực tế (gấp 5 đến 10 lần giá chung).
Hiện trạng bên bán kê khai giá hợp đồng đã công chứng thấp hơn giá trị thực tế thỏa thuận trong hợp đồng hàng tồn kho. Nguyên nhân là do mức giá này là căn cứ để tính các loại thuế, phí phát sinh khi giao dịch thành công. Tuy nhiên, nếu các bên thay đổi ý kiến hoặc cố tình vi phạm hợp đồng sau khi công chứng thì có thể xảy ra mâu thuẫn.
Do đó, Nguyễn Văn Lộc, Luật sư điều hành của Công ty Luật LPVN, Giám đốc điều hành Công ty Luật Thịnh Việt Trì, Lương Ngọc Định và chuyên gia pháp lý Nguyễn Tấn Phong đều đưa ra lời khuyên hợp tác về rủi ro này.
Đề xuất này chỉ ra rằng người bán vẫn đang hỏi giá chuyển nhượng. Số tiền chuyển vào hợp đồng nhỏ hơn số tiền thanh toán. Sau này, người mua cũng sẽ trở thành người bán của người tiếp theo. Rủi ro nằm ở chỗ người mua đồng ý yêu cầu vị thế yếu với giá thấp và có thể không được pháp luật bảo vệ.
Thị trường bất động sản từ khu đông TP HCM trở vào. Ảnh: VũLê
Trường hợp tranh chấp, người mua không chứng minh được số tiền thực giao cho người bán. Các hướng dẫn viết tay hoặc biên lai chuyển khoản (nếu có) thường chỉ được sử dụng khi các bên giải quyết tranh chấp tại tòa án hoặc xuất trình bằng chứng trong quá trình điều tra. Ngược lại, nếu người mua F2 tiếp tục bán cho người mua F3 tiếp theo và khách hàng F3 muốn giao dịch đúng giá thì người bán F2 phải chịu một khoản thuế lớn (để tránh thuế hoặc chịu rủi ro, giao dịch bất động sản hiện nay chỉ được thực hiện theo giá danh nghĩa Báo cáo nhằm giảm gánh nặng tài chính cho đất nước; theo ghi nhận của thị trường, giá trị thực khóa khi giao dịch thành công (không thể hiện trong hồ sơ thuế) là mức giá này cao hơn nhiều lần so với giá kê khai.
Nhóm luật sư này cũng nêu Giải pháp hai bên cùng có lợi (win-win solution) là sau khi nhận được lời tuyên bố “trốn thuế” của người bán, người mua nên mạnh dạn yêu cầu đúng giá, nếu gánh thuế quá cao thì hai bên thỏa thuận chia sẻ kết quả thu được.