Trước khi cắt lá để làm giấy, người Khmer phải thắp nhang để cầu nguyện với Đức Phật, vì làm sách là thiêng liêng. Đầu tiên, người ta chọn chồi lá thích hợp và nhổ chồi từ cây để ngăn lá mở ra. Sau khoảng một năm, người ta cắt chúng thành những lát mỏng để làm khô chúng, sau đó cắt chúng thành hình chữ nhật, làm phẳng chúng và sắp xếp chúng thành bó, sử dụng ván ép gỗ mịn và gỗ dán kết nối. Đây là “trang giấy”.
Chữ viết cổ của người Khmer được viết trên giấy là một viên ngọc của các ngôi đền Khmer. Ảnh: Giacngo.
Loại cây được viết trên lá là thân cây hoặc sừng, có hình tròn và được cắt ngắn để phù hợp. “Viết bằng đầu bút” là một cây kim sắc nhọn. Sau khi viết, người ta trộn bồ hóng và xoa dầu lên giấy thư và chà xát lá để làm cho chữ nổi. Bằng cách này, người ta viết từng mảnh giấy từng cái một, rồi đấm chúng vào gậy gỗ. Một số người nói rằng để tăng độ bền, đặc biệt là làm đẹp cho cuốn sách, người ta bôi dung dịch bột vàng lên cột sống của cuốn sách, và bìa của cuốn sách giống như son môi màu vàng. Có bốn loại giáo lý: Giảng dạy bài hát – Ngô Satra, Truyện ngụ ngôn dân gian – Satra Raben, Truyện cổ tích – Satra Thanon, Kinh điển Phật giáo và Kinh điển Phật giáo – Satra Tes. Thân lá và ngọn lá. Ảnh: Ph nặng
Hiện tại, vẫn còn nhiều kinh điển Phật giáo cổ trong thư viện chùa Khmer, nhưng đây là một văn bản cổ, nên rất ít người có thể đọc nó. Với giá trị văn hóa to lớn do Satra mang lại, Satra cổ đại được dịch sang tiếng Khmer và tiếng Việt hiện đại để phục vụ độc giả. -Lan Thơ